Στις λέξεις έβρισκα πάντα τον εαυτό μου | Η ζωή του Βασίλη Αλεξάκη

"Η κανονική ζωή δεν έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον. Είναι αυτή που είναι, μια επανάληψη. Ε, και που και που συμβαίνει κάτι εξαιρετικό. Σε ένα μυθιστόρημα όμως το εξαιρετικό επανέρχεται".

Η οικογένεια και τα πρώτα χρόνια της ζωής του

Ο Βασίλης Αλεξάκης γεννήθηκε τα Χριστούγεννα του '43 στην Αθήνα. Ο πατέρας του ήταν ηθοποιός και ένας από τους πρώτους μαθητές του Κουν, μιας και το δίπλωμα που είχε από την σχολή ήταν μόλις το νούμερο έξι. Ήταν ηθοποιός στο Θέατρο Τέχνης χωρίς όμως να έχει οικονομικά οφέλη. Ταυτόχρονα είχε πιάσει και δουλειά στην Εθνική ασφαλιστική ώστε να μπορεί να βοηθάει στο σπίτι, παρόλα αυτά όμως η οικογένεια μεγάλωνε φτωχά. 

"Ο πατέρας έπαιρνε κουρτίνες από το θέατρο για να τις ράβει η μητέρα μου και να μας φτιάχνει παλτουδάκια", είχε μοιραστεί κάποτε ο συγγραφέας.

Ο ίδιος διάβαζε πολύ και συχνά αναρωτιόταν για το αν θα είχε την ικανότητα να γράψει ποτέ πολλά βιβλία, που ήταν και το όνειρό του. "Ζητούσα από την μάνα μου να μου ράβει στην ραπτομηχανή τις σελίδες, κόλλες χαρτί για να φτιάχνω εγώ μικρά βιβλιαράκια. Έδινα το όνομά μου, έβαζα έναν τυχαίο τίτλο, ό,τι μου ερχόταν, έφτιαχνα και ένα σχέδιο εξωφύλλου και μετά γύριζα την σελίδα και έγραφα κεφάλαιο πρώτο. Αυτές οι λέξεις, κεφάλαιο πρώτο, μου φαινόντουσαν από τότε μαγικές. Ήξερα πως αυτό ήθελα να κάνω." Την θυμάμαι να ράβει και του πατέρα μου κοστούμια για τον "Αρχοντοχωριάτη".  Κάποια στιγμή κοντέψαμε να την χάσουμε και από τότε έγινε ασθενική. Δεν άντεχε πολλά-πολλά. Ήταν καλή μας παρέα".

Η μητέρα του θα τολμήσω να πω, από τα λίγα που έχω προλάβει να μάθω φαίνεται με τον τρόπο της να έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ζωή του συγγραφέα. Ήταν άνθρωπος του διαλόγου, έπιανε τον ίδιο και τον αδερφό του -ξεχωριστά τον καθένα- και τους μιλούσε για ώρες. Όταν πήγαιναν μάλιστα στην Σαντορίνη, καταγωγή του πατέρα και όντας παιδιά ακόμα, το σπίτι τους είχε πολλή υγρασία και ο τοίχος λεκέδες. Τα μεσημέρια λοιπόν ο Βασίλης δεν κοιμόταν ποτέ, δεν μπορούσε. Η μητέρα του ξάπλωνε στο κρεβάτι και του ζητούσε να της πει μια ιστορία βασισμένη στους λεκέδες. Πότε τα σχήματα έπαιρναν την μορφή ταυρομάχου και πότε γαϊδάρου. 

Χρόνια αργότερα ο ίδιος είπε πως αυτή η άσκηση είναι η ιδανικότερη για να βοηθήσει όποιον ήθελε να γράψει. Χρειαζόταν λοιπόν η φαντασία του να είναι ελεύθερη. 

Βλέπουμε λοιπόν πως η μητέρα του τον ωθούσε στον κόσμο που ήθελε και ο ίδιος να βρίσκεται από νωρίς, ενώ για όσους επιλέξουν να το ψάξουν αναλυτικότερα θα δουν πως η ίδια του υπενθύμισε αργότερα, σε μεγαλύτερη ηλικία και πάλι με τον τρόπο της πως θα έπρεπε να γυρίσει κάποια στιγμή στα Ελληνικά. Στην γλώσσα του. Αυτό το κατάφερε μεταφράζοντας το πρώτο βιβλίο στα ελληνικά, "το κεφάλι της γάτας". Ο ίδιος το πρώτο βιβλίο που έγραψε στα ελληνικά είναι το Τάλγκο.

Η μετάβαση

Στα 17 του κέρδισε υποτροφία για την Ανώτατη Σχολή Δημοσιογραφίας στην Λίλ, στην Γαλλία. Ο αποχωρισμός ήταν δραματικός, είπε κάποτε. Εκεί αναγκάστηκε αμέσως να εργαστεί και η επικοινωνία με την οικογένειά του γινόταν κατά βάση μέσω γραμμάτων.  Τα Γαλλικά που έμαθε τα έμαθε εκεί, στην σχολή τα πρώτα χρόνια, που ήταν επίσης λίγο δραματικά. Τα πιο δύσκολα έπειτα από την αρρώστιά του.

Ελλάδα - Παρίσι

Επέστρεψε από τις σπουδές του στην Ελλάδα, έκανε την στρατιωτική του θητεία και πράγματα σε εφημερίδες και στην τηλεόραση. Όταν έγινε το πραξικόπημα το '67 η χούντα έκλεισε τις εφημερίδες και επίσης είχε διώξει τους ανθρώπους από την τηλεόραση. Έτσι, δεν μπορούσε πια να εργαστεί ως δημοσιογράφος και δεν ήθελε, γι’ αυτό έπειτα από το πραξικόπημα το '69 έφυγε και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Το '73 είχε ξεκινήσει η οικονομική κρίση στην Γαλλία και επειδή είχε πλέον οικογένεια σκέφτηκε πως μπορεί όλο αυτό να επηρεάσει την ζωή των μεταναστών εκεί, ωθώντας τον να φτάνει έξω από ένα αστυνομικό τμήμα με σκοπό να ζητήσει Γαλλική υπηκοότητα. Κάτι που δεν έκανε ποτέ. "Μόνο Έλληνας είμαι".

"Τα Γαλλικά με βοήθησαν να είμαι πιο αυστηρός με τον εαυτό μου. Να καταβάλλω μεγαλύτερη προσπάθεια για τα βιβλία. Η δεύτερη γλώσσα σε αναγκάζει βλέπεις σε πιο αυστηρή ανάγνωση της πρώτης. Και ο ανταγωνισμός με βοήθησε επίσης. Στο να μην εφησυχαστώ στην πρόχειρη γραφή. Ίσως..".

Κάτι ακόμα

Για ένα διάστημα της ζωής του είχε ασχοληθεί και φτιάξει χιουμοριστικά σκίτσα, ενώ παράλληλα είχε σκηνοθετήσει κινηματογραφικά έργα. Πάντα όμως ο ίδιος υποστήριζε πως κάθε άνθρωπος μπορεί να ασχοληθεί σωστά με ένα βασικό πράγμα και κάτι ακόμα, σαν χόμπι. Εν τέλει καταλαβαίνουμε τις επιλογές του, αν και πάντα ήταν ξεκάθαρες.

Έργα και βραβεύσεις

Ο Βασίλης Αλεξάκης έλαβε αναγνώριση και οι βραβεύσεις του διαδέχονταν η μια την άλλη σε Ελλάδα και Γαλλία. Το συγγραφικό του έργο μεγάλο και βασικά θέματα οι λέξεις, η απελπισία, ο έρωτας και η μάνα. Τα πρώτα βιβλία ήταν στα Γαλλικά, με την πάροδο του χρόνου όμως ένιωσε την ανάγκη να επιστρέψει και στην μητρική του γλώσσα.

Με τον καιρό κατάφερε να ισορροπήσει ανάμεσα στην ελληνική και την γαλλική του ζωή και να μην φέρει πια ενοχές στις βαλίτσες του. Κατάφερε τα έργα του να βρίσκονται μεταφρασμένα από τον ίδιο και στους δύο λαούς που τόσο αγάπησε.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του υπήρχαν κάποια σοβαρά προβλήματα υγείας που τον κρατούσαν μακριά από την πένα του και τα χαρτιά του. Όμως ο ίδιος με κάθε ευκαιρία επέστρεφε πίσω  σε αυτά. Ήταν βλέπετε ο μόνος τόπος που μπορούσε να επικοινωνεί με τον βαθύτερο εαυτό του, αλλά και να ζει τις χαρές και να ξορκίζει τους φόβους του. Είχε μάθει να ζει μέσα από τα γραπτά του.

Σε μια συνέντευξή του μάλιστα είχε μοιραστεί μια σκέψη που είχε κάνει και σας την παρουσιάζω αυτολεξεί. «Έχω περάσει πάρα πολύ χρόνο ψάχνοντας λεξικά. Είναι η ίδια μου η ζωή μέσα στα λεξικά. Σκεφτόμουνα μια μέρα πως και η λέξη που θα με σκοτώσει είναι μέσα στο λεξικό. Δεν ξέρω ποια είναι απλώς».

Στον αγαπημένο Βασίλη Αλεξάκη.